DE ELISABETH BANK

GEDACHTENGOED VAN ELISABETH STROUVEN ALS INSPIRATIEBRON  

Opdrachtgever Elisabeth Strouvenfonds wenst een buitenbank aansluitend op eerdere ontwerpen van Paul Koenen, waarbij bouwpuin wordt toegepast als geheugenmateriaal voor een nieuwe vormgeving. Zie de modules voor ‘Het Geheugen van Maastricht’.Restmateriaal of bouwpuin in directe relatie met Elisabeth Strouven is er echter niet. Ook andere beschikbare materiaalbronnen, zoals van de kloostergemeenschap zelf, bestaan niet meer. Een volgende stap voor Paul Koenen was materiaal en inspiratie te putten uit de historische context, de charitatieve werken en spiritualiteit van Elisabeth Strouven. Wie een bezoek brengt aan haar laatste rustplaats in de kloosterkapel Calvariënberg, gelegen in de hoek Calvariestraat / Abstraat, betreedt een historische, maar complexe wereld. De kloosterkapel dateert uit 1710, de weelderige, zwart-marmeren memorieplaat uit 1722 en de stoffelijke resten van Elisabeth Strouven rusten onder een sobere, hardstenen deksteen uit 1956. Het interieur werd in neo-gotische stijl gedecoreerd rond 1900 met ramen vol verhalen over onder anderen Elisabeth Strouven.

Sinds de 17de eeuw is gebouw na gebouw op de omringende locatie bestemd voor zorgverlening

Nu staat het gehele complex leeg en draagt het deels sporen van de Sociale Dienst die er tot voor kort was gevestigd. Toegang tot de kloosterkapel loopt via een van de belendende gebouwen, het oude administratiekantoor van het Burgerlijk Armenbestuur uit 1857. Daar valt het oog op een trap van Belgisch hardsteen: de uitgesleten treden aan de rechterzijde zijn het resultaat van meer dan 150 jaar onverstoorbaar klimmen en dalen. De gedachte dat zorgverleners onvermoeibaar deze trap beliepen ten behoeve van charitas en zo vorm gaven aan steen, werd het inspiratiemateriaal voor de Elisabeth Bank. ELISABETH STROUVEN (1600 Maastricht 1661) is een uitzonderlijke vrouw – om talloze redenen. Zij is de jongste dochter van een schoenmaker, bezoekt een kloosterschool, en leert Frans in Luik. Ze gaat uiteindelijk op 21-jarige leeftijd zelfstandig wonen en leeft in gebed en meditatie. In 1628 vormt ze met vijf andere ongehuwde vrouwen een devote vrouwengemeenschap, gericht op de ziekeverzorging. Dat vormde de basis voor het latere klooster Calvariënberg, waar een godgewijd leven samenging met het actief beoefenen van liefdadigheid en verpleging. Uitzonderlijk is ook dat zij als een van de weinige Noord-Nederlandse vrouwen van haar tijd autobiografische geschriften heeft nagelaten. Elisabeth is van hen de enige die katholiek was. In haar autobiografie schrijft zij over haar ervaring als jonge vrouw terwijl zij zwaarbeladen een trap op loopt:‘al viel het mij seer swaer, want’er niet mij soo swaer en viel, als de trappen op te gaen, om dat ick soo siecklijck was, soo dat ick mij altijt moeste voor ooghen stellen onsen lieven Verlosser gaende naer den bergh van Calvarien, met dat bitter Cruijs op sijn Heilige schouderen, voor mijn salicheijt.’   

LOCATIE Tuin kantoorpand van het Elisabeth Strouvenfonds, Abtstraat, Maastricht.Publiekelijk zichtbaar. 

SPECIFICATIESAfmetingen: b 230 cm / d 70 cm / h 40cmGewicht: circa 1000 kg.Elementen: gegoten als 1 totaalvorm.Plaatsing: op 2-delig fundament.  

[Tekst: Dorothée van Hooff, maart 2018]