30 Kilometer ellende.
Een week na de overstromingen reed fotograaf Paul Koenen (‘ik kon mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen’) via Luik naar Chênée, naar het punt waar de Vesder bij de Ourthe komt om even verderop samen uit te stromen in de Maas.
Paul Koenen kent het gebied op zijn duimpje, hij fotografeert vaak in verval geraakte industriële gebouwen en complexen. ‘Ik wilde met eigen ogen zien hoe het er na de overstroming uitzag. We reden in het avondlicht een stoffig dystopisch rampgebied binnen totdat we niet meer verder mochten. Dat was bij Trooz. Sindsdien zitten de beelden in mijn hoofd. Ik snap er geen moer van dat dit is gebeurd, en dat het weken later nog steeds aan de hand is, en nog wel zó vlakbij. Het is geen overstrominkje. Het is een enorme ramp. Dertig kilometer ellende langs de Vesder en zelfs daarbuiten – kleinere stroompjes links en rechts van de Vesder hebben ook wegen en huizen meegenomen.’
Koenen vroeg zich af hoe hij dat gevoel met een camera kon vastleggen. En óf hij het wel moest. En waarom. ‘Kan ik niet beter gaan helpen in plaats van “mooie foto’s” maken?’
‘Om ijdelheid gaat het me niet. Ik wil als fotograaf een gevoel vastleggen, laten zien wat er in mijn hoofd omgaat. In Nederland gaat alles alweer verder, zoals dat gaat. Maar rondom Luik liggen huizenhoge hopen dampende puin. Een stuk ongebruikte autoweg ligt kilometers lang vol met huisraad en puin. Langs de Vesder zijn mensen meer dan een maand later nog steeds bezig het puin in hun huizen op te ruimen en zich te ontdoen van alles wat loszit en schimmelt, tot vaak twee en een halve meter hoog. Ik erger me me aan mijn banale bestaan als ik niks doe.
En dus ging hij op een vrijdag helpen, via het Belgische Rode Kruis heeft hij, samen met twee andere mannen en de Protection Civil een stuk grond en een stuk straat opgeruimd. ‘De bewoner zal die zaterdagochtend vreemd hebben opgekeken toen hij vanaf zijn eerste etage naar buiten keek en geen afval meer zag zitten in de struiken en de bomen.’
Een andere klus bestond uit het verwijderen van beschimmeld behang in een gang in Ensival/Verviers, omdat de bewoonster last van astma kreeg. De huisbaas had zich niet laten zien.
In de tussentijd maakte hij foto’s. Veel foto’s, van auto’s onder containers, volle kleerkasten die uit half ingestorte huizen hangen, matrassen in bomen. Een Mercedes vol met grind in het water. Hij fotografeerde in de wijk Ri Fenderie bij Trooz die plat gaat omdat de schade te groot is. De huisraad wordt eerst opgehaald en misschien naar Wandre gebracht. Het zijn vrijwel eendere huizen, dan toch van dezelfde materialen gebouwd. Een kleine wijk bij stadje aan de Vesder. Eén van velen.
Puinberg te Wander/Liége
Copyright Paul Koenen / ZL Extra Time